Stanowisko ZWiK Sp. z o.o. w Oławie w sprawie bezpieczeństwa dostaw wody i odbioru ścieków

Poniżej przedstawiamy stanowisko Spółki na pytania zadane przez dziennikarza „Gazety Powiatowej – Wiadomości Oławskie” w sprawie zagrożenia ujęć wodnych zarazkami koronawirusa.

1. Czy wszystkie źródła wody, z których trafia ona do systemu wodociągowego miasta a następnie do oławskich gospodarstw domowych oraz firm i instytucji, są stale monitorowane pod względem ewentualności występowania tam koronawirusa?

Zgodnie z stanowiskiem Głównego Inspektora Sanitarnego – GIS, opartym na publikacji Światowej Organizacji Zdrowia – WHO, o czym informowaliśmy już 20 marca na naszej stronie internetowej, stosowane przez przedsiębiorstwa wodociągowe procesy technologiczne, procedury i środki są wystarczające do zapewnienia bezpieczeństwa wody pitnej. Proces jej dezynfekcji zapewnia szybką utratę aktywności koronawirusa SARS-CoV-2. W chwili obecnej nie ma dowodów na przetrwanie wirusa wywołującego chorobę COVID-19 w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Od miesięcy elektryzują nas prezentowane w mediach obrazy służb medycznych pracujących w nadmuchanych kombinezonach wyglądających niczym skafandry kosmiczne. Wypełniające je powietrze ma za zadanie „wypchnięcie” potencjalnego wirusa w przypadku uszkodzenia i rozszczelnienia skafandra. To porównanie dokładnie obrazuje odporność systemu wodociągowego na zakażenie wirusem.

Woda dostarczana przez ZWiK Sp. z o.o. w Oławie również dostarczana jest pod ciśnieniem. Pobierana jest z ujęć głębinowych o głębokości dochodzącej do 100 m, a nie z powierzchniowych jak to było jeszcze 8 lat temu, a uzdatnianie i dystrybucja przebiega w sposób szczelny. Dzięki automatyzacji proces produkcyjny jest nadzorowany przez systemy AKPiA oraz bez możliwości fizycznego kontaktu pracowników z wodą.

Ponieważ dystrybucja wody poprzez sieć odbywa się pod ciśnieniem a na instalacjach wodociągowych montowane są zwrotne zawory antyskażeniowe, nie ma możliwości przeniknięcia do niej jakichkolwiek czynników chorobotwórczych. W przypadku nieszczelności, takie czynniki zostałyby od rury odepchnięte. Nie ma więc zagrożenia przeniknięcia do wody wirusa z otoczenia.

Na chwilę obecną badania mikrobiologiczne wody na ujęciu prowadzone są zgodne z przepisami prawa i nie wymagają dodatkowych badań pod kątem obecności koronawirusa. Brak jest również dostępnych metod badawczych do zastosowania przez przedsiębiorstwa wodociągowe.

Woda wprowadzana do sieci wodociągowej podlega cyklicznym badaniom prowadzonym przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną oraz akredytowane laboratorium ZWiK Sp. z o.o. w Oławie. Zatem Oławska Średniozmineralizowana jest w pełni bezpieczna i spełnia wszelkie wymagania jakościowe określone w przepisach prawa.

2. Czy podobnie dzieje się ze ściekami, które trafiają systemem kanalizacji do miejskiej oczyszczalni ścieków?

WHO oraz GIS informują także, że na obecnym poziomie wiedzy nie ma dowodów na przeżywalność koronawirusa SARS-CoV-2 w środowisku wodnym i w ściekach. Ponieważ ze względu na potencjalne wykrywanie patogenów w oczyszczalni ścieków i ryzyko chorób zakaźnych związanych z ściekami komunalnymi, ścieki powinny być oczyszczane w dobrze zaprojektowanych i funkcjonujących oczyszczalniach ścieków z zachowaniem szczególnych zasad bezpieczeństwa obsługujących je pracowników.

Oczyszczalnia ścieków w Oławie spełnia to zadanie. Oczyszczanie ze związków biogennych odbywa się w niej z wykorzystaniem mikroorganizmów i bakterii dzięki, zachodzącym w biologicznych zbiornikach do napowietrzania ścieków, złożonym procesom tlenowym i beztlenowym.

Z kolei zabudowana w 2012 roku unikalna instalacja autotermicznej tlenowej stabilizacji osadów skutecznie usuwa czynniki chorobotwórcze z osadu, który po tej operacji jest wykorzystywany do celów rolniczych (do szkółek drzew i krzewów ozdobnych).

Z uwagi na szczególne środowisko, obsługa oczyszczalni zawsze odbywała się w wysokim reżimie technologicznym i sanitarnym na podstawie funkcjonujących od wielu lat i sukcesywnie doskonalonych procedur i instrukcji. Nabyte podczas szkoleń umiejętności wykształciły w nas automatyzm stosowania środków ochrony osobistej a rozszerzenie zagadnień o zagrożenia wywołane koronawirusem tylko wzmocniły posiadaną dotychczas wiedzę.

Higiena i świadomość wyjątkowej atmosfery panującej na terenie oczyszczalni nie są czymś nowym w naszej firmie. Od 7 lat corocznie organizujemy na obiektach Spółki „Dni Otwartych Drzwi”, na które zapraszamy głównie dzieci i młodzież oławskich szkół. W tym czasie przekazujemy im naszą wiedzę na temat ekologii, prowadzonych procesów produkcji i uzdatniania wody oraz odbierania i oczyszczania ścieków. Szczególne miejsce podczas tych dni zajmuje instruktaż BHP, podczas którego informujemy o zagrożeniach i niezbędnych środkach dla zachowania bezpieczeństwa na terenie oczyszczalni oraz w zbliżeniu do ścieków.

To, co głównie zmieniła obecna sytuacja to sposób i procedury kontaktów z innymi ludźmi, którzy nie mają takiej świadomości i postrzeganie siebie nawzajem jako osoby potencjalnie zarażone. Pozostaje nam więc wzajemna edukacja w zakresie odpowiedzialności za naszą aktywność poza miejscem zatrudnienia, aby w ten sposób chronić nie tylko cały zespół firmy, ale i nasze rodziny.

W związku z zagrożeniem koronawirusem przypomnieliśmy pracownikom obowiązujące zasady i instrukcje prawidłowego postępowania ze szczególnym uwzględnieniem właściwego mycia rąk mydłem i czystą wodą.

Oczyszczalnia należy do obiektów zamkniętych dla osób z zewnątrz. Natomiast obecna sytuacja wymusiła znaczne ograniczenie dostępu do niej dla pozostałych pracowników.

Z większą częstotliwością dokonujemy też dezynfekcji szatni, ciągów komunikacyjnych w budynkach i pomieszczeń wraz z klamkami, poręczami i blatami.

Obecnie żadne przepisy ani zalecenia nie nakładają konieczności dodatkowego badania ścieków oczyszczanych przez Spółkę pod kątem obecności koronawirusa. Niezależnie jednak od powyższego każdy etap oczyszczania prowadzony jest z zachowaniem rygorystycznych procedur i jest kontrolowany przez system monitoringu parametrów oraz badany laboratoryjnie w jego newralgicznych punktach dla kontroli prawidłowości jego przebiegu. Podobnie jak dla wody nie są obecnie dostępne żadne metody badania ścieków na obecność koronawirusa na skalę przemysłową.

3. Czy w jakiś szczególny sposób jest monitorowany zrzut ścieków, przywożonych na oczyszczalnię tzw. szambowozami? Jeśli tak to proszę opisać te procedury.

Każdy dostawca ścieków dowożonych jest identyfikowany poprzez indywidualną chipową kartę dostępu, która rejestruje czas i ilość wprowadzanych ścieków. Od pewnego czasu, z uwagi na wysoki poziom skanalizowania Oławy, ilość odbieranych w ten sposób ścieków istotnie zmalała i w ostatnim czasie ścieki takie nie są dowożone na punkt zlewczy. W efekcie ograniczona została uciążliwość z tytułu nieprzyjemnych zapachów. Stacja zlewcza, jako część oczyszczalni podlega takim samym procedurom jak cały obiekt.

4. Czy podczas prac związanych z usuwaniem awarii, typu zatkana kanalizacja czy np. niekontrolowany wypływ wody, stosujecie Państwo jakieś szczególne procedury, wynikające ze stanu epidemii?

I tak i nie. Praca środowisku, w którym występują czynniki biogenne od zawsze wymagała od nas szczególnych zachowań i stosowania wyjątkowych środków bezpieczeństwa. Takie środki jak m.in. kombinezony, maski całotwarzowe, rękawice, detektory gazu – gas hunter czy żele antybakteryjne są dla nas czymś tak oczywistym jak papier w biurze. Nowa sytuacja nie postawiła nas w sytuacji jakiegoś nieznanego modelu zachowania. Bardziej spowodowała konieczność wprowadzenia zmian organizacyjnych niż technicznych mających zapewnić ciągłość naszej pracy i bezpieczeństwo w ekstremalnych warunkach, nawet przy najmniej korzystnych scenariuszach.

5. Czy w normalnym trybie realizujecie swoje wcześniej rozpoczęte inwestycje czy też wprowadziliście tutaj także dodatkowe koronawirusowe obostrzenia?

Pomimo wprowadzenia w kraju i na świecie szeregu obostrzeń Spółka stara się realizować swoje zadania inwestycyjne. Generalnie w branży wodociągowo – kanalizacyjnej, podobnie jak w innych, doszło do wyraźnego spowolnienia. W naszym przypadku sytuacja wygląda jednak nieco lepiej.

Z początkiem marca podjęliśmy działania wyprzedzające, mające zabezpieczyć naszą działalność w długim okresie. Rozważaliśmy wiele scenariuszy i przygotowywaliśmy się także na te najgorsze. To pozwoliło nam zminimalizować ogólny trend, jakim jest spowolnienie działalności obserwowane w gospodarce.

Ponieważ mamy własne biuro projektowe tam, gdzie to możliwe położyliśmy duży nacisk na przygotowanie kolejnych inwestycji. Również zwiększyliśmy nasze zapasy materiałowe, aby w przyszłości ich brak, nie wstrzymał inwestycji zaplanowanych do realizacji w ramach „Wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych”. Reszta pozostała w rękach naszych pracowników, bo to od ich odpowiedzialności będzie dalej zależało, czy jako zespół utrzymamy ciągłość pracy.

Wszystkie omówione powyżej zmiany w firmie dotyczące ryzyka epidemiologicznego objęły nas wszystkich lecz chcemy zapewnić, że na chwilę obecną nie ma żadnych zagrożeń dla ciągłości świadczonych przez nas usług a zastosowane procedury potwierdzają, że dostawa wody i odbiór ścieków jest dla Państwa bezpieczna.