Stanowisko ZWiK Sp. z o.o. w Oławie w sprawie zarzutów Sezam Instal

Wobec zapytań dotyczących kwestii braku zapłaty za pojazd specjalistyczny, Zakład Wodociągów i Kanalizacji Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Oławie przedstawia swoje stanowisko w tej sprawie.

Przedmiotem zawartej w dniu 19 marca 2014 r. umowy, była dostawa fabrycznie nowego pojazdu specjalnego, ssąco – płuczącego z systemem odzysku wody do ciśnieniowego czyszczenia kanalizacji. Wszystkie wymagania dotyczące wyposażenia i standardu jego wykonania zostały szczegółowo określone w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Sformułowano je biorąc pod uwagę m.in. konieczność zapewnienia pracy w zmiennych warunkach atmosferycznych, w tym w temperaturze otoczenia dochodzącej do -20 stopni Celsjusza. Z uwagi na specyficzne środowisko pracy tj. agresywne chemicznie wyziewy z kanałów sanitarnych, samochód musiał spełnić restrykcyjne wymogi.

Wykonawcą umowy i dostawcą samochodu została wybrana, w wyniku przeprowadzenia przetargu publicznego, Firma Sezam Instal P. Cecuga i R. Cecuga Spółka jawna z siedzibą w Opolu.

Wykonawca dostarczył pojazd w ostatnim dniu, przewidzianym w umowie na jego dostawę, tj. 15.10.2014 r.

W rezultacie przeprowadzonego odbioru, stwierdzono liczne niezgodności
z wymaganiami umowy. Z uwagi na fakt, że nie były one wadami, które dawałyby prawo odmowy odbioru pojazdu, pojazd przyjęto z wadami. Sporządzono protokół, w którym komisyjnie opisano wady w 11 pozycjach i uzgodniono 3 terminy na ich usunięcie tj. do 28.10.2014 r., do 21.11.2014 r. oraz do 19.12.2014 r. Wśród wad zapisano m.in.

• różnice w grubości powłoki lakierniczej oraz ich niedostateczną ilość w stosunku do zapisanych wymagań (miało być 5, a miejscami są 4 lub nawet 3 warstwy lakieru);
• pojazd zgodnie wymaganiami miał być pomalowany, a nie oklejony folią;
• wady o charakterze technicznym (niezgodne z umową zabudowanie niektórych elementów np. nie wystarczający zasięg węża pilotującego,  nieodpowiednią średnicę i długość);
• wykonanie modułu socjalnego w sposób niezgodny z zasadami bhp i ergonomii, w sposób utrudniający korzystanie;
• wady i braki w przekazanej dokumentacji technicznej i eksploatacyjnej.

Dodatkowym problemem, zapisanym w protokole, została wskazana konieczność kontynuacji szkolenia personelu ZWiK i przekazania dowodów dokumentujących przeszkolenie.

 Do dnia 31.10.2014 r. czyli dnia uroczystej prezentacji pojazdu w Sali Rajców oławskiego Ratusza, zorganizowanej w ramach podsumowania realizacji projektu pn. „Modernizacja oczyszczalni ścieków oraz budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w mieście Oława”, usuwanie wad przez wykonawcę odbywało się zgodnie z ustaleniami protokołu. Wykonawca dotrzymał pierwszego terminu i nic nie wskazywało, że w przyszłości może dojść do sporu.

Zawarta z Sezam Instal umowa stanowi, iż: „Zapłata wynagrodzenia nastąpi na podstawie wystawionej przez Wykonawcę faktury VAT. Podstawą do wystawienia faktury VAT będzie dostarczenie Zamawiającemu przedmiotu umowy zgodnego ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia oraz pozytywny, bezusterkowy i bez stwierdzonych wad, protokół zdawczo – odbiorczy przedmiotu zamówienia podpisany przez obie strony”.

Niestety, wbrew umowie, Sezam Instal dostarczył Spółce fakturę za pojazd z nieusuniętymi wadami, tj. niezgodnie z zawartą umową. Nieusunięcie wad, zapisanych w protokole, uniemożliwia wykonawcy wystawienie faktury, a faktura wystawiona niezgodnie z umową nie może być zapłacona. Warunek usunięcia wad został celowo wprowadzony do umowy, aby zmobilizować wykonawcę do należytej jej realizacji. Takie podejście jest powszechnie stosowane i pozwala uniknąć sytuacji, kiedy po zapłacie za towar z wadami, i usunięciu ich na własny koszt, zmuszeni jesteśmy ubiegać się o zwrot poniesionych środków. Często odbywa się to na drodze postępowania sądowego, ciągnącego się latami, a w naszej sytuacji już w listopadzie 2014 r. wykonawca zmienił zdanie i zaczął zaprzeczać istnieniu wad, aby nie ponosić kosztów ich usunięcia.

Zawarta umowa nie przewiduje również możliwości zapłaty cząstkowej, o  którą zresztą wykonawca nie wnioskował. Płatność może nastąpić jedynie w pełnej kwocie zgodnej z umową, bądź w kwocie niższej pomniejszonej o wartość nieusuniętych wad. Ponieważ pojazd z wadami nie jest wart pełnej kwoty, a wykonawca nie uznaje wad dających podstawę obniżenia jego wartości, ZWiK nie ma obecnie możliwości zapłaty. W celu rzetelnego określenia wartości, o którą należy pomniejszyć płatność wykonawcy, należy przeprowadzić osobne postepowanie przetargowe, które Spółka ogłosiła w lutym br.

W trosce o interes publiczny oraz o ochronę przed zarzutem o niegospodarność, ZWiK, nie odmawiając zapłaty w przyszłości, zwrócił fakturę jako wystawioną przedwcześnie. Sezam Instal kilkukrotnie przesyłał ją z powrotem z żądaniem zapłaty, ale z powodów wskazanych powyżej ZWiK konsekwentnie żądał usunięcia wad i fakturę odsyłał.

Mimo, że Sezam Instal podpisał protokół, czym potwierdził istnienie wad i zobowiązał się do ich usunięcia w uzgodnionych terminach, w dniu 05.11.2014 r. nagle zmienił zdanie twierdząc, że samochód wad nie ma i zakwestionował ich istnienie na dzień sporządzania protokołu. Jest to kolejna niespójność w zachowaniu wykonawcy, ponieważ skoro uważa, że żadnych wad nie było, to co, jak nie wadę usuwał w pierwszym terminie wyznaczonym w protokole przemalowując kilka elementów pojazdu?

Wraz z nielogiczną odmową usuwania wad Sezam Instal odmówił także dokończenia, przerwanego przez niego w dniu sporządzenia protokołu, szkolenia personelu Spółki. Bez takiego przeszkolenia, ZWiK nie może użytkować pojazdu.

Wobec takiego stanowiska ZWiK, chcąc polubownie rozwiązać sprawę i doprowadzić pojazd do zgodności z umową, a następnie do zapłaty, wielokrotnie wzywał wykonawcę do zrealizowania ustaleń z protokołu i wydłużył, do dnia 09.01.2015 r. termin na ich usunięcie. Informował także o powyższych problemach producenta pojazdu firmę Kroll z Niemiec. Niestety, nie zmieniło to stanowiska Sezam Instal.

Równolegle z powyższymi działaniami, wraz z wydłużeniem wykonawcy terminu, w grudniu 2014 r. ZWiK złożył do Sądu Rejonowego w Oławie, wniosek o zabezpieczenie dowodu – pojazdu, poprzez powołanie biegłego na okoliczność dokonania oględzin pojazdu
i analizy jego zgodności z umową. W rezultacie, wyznaczony przez sąd biegły z dziedziny motoryzacji w specjalności techniki samochodowej dokonał oględzin samochodu i w ich efekcie potwierdził słuszność opisanych, w protokole odbioru, wad. Powyższe potwierdza prawidłowość stanowiska ZWiK i jego roszczeń w stosunku do Sezam Instal oraz niezgodne z umową wystawienie faktury.

Sezam Instal, w przedstawionym opinii publicznej piśmie, ironicznie przedstawia wymagania ZWiK oraz przeinacza fakty, we właściwy i w wygodny tylko dla siebie sposób. Kieruje uwagę na najmniej istotne wady, a o wadach poważnych, takich jak ta, że zabudowa pojazdu nie została pomalowana wymaganymi 5 warstwami lakieru, albo że pojazd nie został w całości wymalowany, a bardzo niestarannie i nietrwale oklejony folią, nawet nie wspomina.

Takich wad Sezam Instal już nie dostrzega i pomija je w swoich doniesieniach, jednocześnie uwypuklając te najmniej istotne. Bagatelizuje i wyśmiewa przy tym zasadność wykonania np. modułu socjalnego, który z uwagi na charakter naszej pracy jest równie istotny jak i pozostałe wyposażenie pojazdu. Spółka, o czym niejednokrotnie wspominamy, świadczy usługi 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Usługi te wykonywane są przez pracowników Spółki będących naszymi kolegami, znajomymi, sąsiadami. Dyskusja na temat zasadności zapewnienia odpowiednich warunków pracy cofa nas do XIX wieku.

Ponadto, stwarzając odpowiednie warunki socjalne w miejscu wykonywania prac, skracamy czas ich wykonania, od którego zależy termin wznowienia świadczonych usług i zmniejszenie utrudnień naszym klientom. Dodatkowo, długość  przerw w trakcie prowadzonych prac związany z powrotem na bazę w celu spożycia posiłku przekłada się na koszt ich wykonania i w konsekwencji na wysokość opłat za odprowadzanie ścieków.

Należy mocno podkreślić, że nie jest zadaniem ani ZWiK, ani Sezam Instal, prowadzenie polemiki dotyczącej tego, czy jedne wymagania przetargowe są ważniejsze od drugich. Z punktu widzenia Ustawy Prawo zamówień publicznych, wykonawca zobowiązany jest do bezwzględnego wypełnienia wszystkich warunków przetargowych bez względu na to, czy w jego opinii są one właściwe czy nie. Na takie warunki zgodził się, dobrowolnie składając ofertę i oświadczając, że: zapoznał się z wymaganiami przetargu, że przyjmuje zadanie do wykonania bez zastrzeżeń, że gwarantuje wykonanie całości zamówienia zgodnie z treścią wymagań przetargu oraz akceptując bez zastrzeżeń postanowienia umowy!

Ironicznie wytykając, np. stwierdzony pośród wielu innych wad, brak przetłumaczenia na język polski instrukcji podgrzewacza kawy, Sezam Instal podnosi go do rangi jedynego powodu odmowy zapłaty za pojazd. Przy istnieniu poważniejszych wad jest to tyle nieuczciwe, że każdy przedsiębiorca wprowadzający produkt na rynek polski wie, że jest zobowiązany dostarczyć konsumentom informacje w języku polskim, umożliwiające im ocenę zagrożeń oraz przeciwdziałanie im. Jako sprzedawca szczycący się 20 letnią działalnością powinien wiedzieć, że jego obowiązkiem jest wydanie wszystkich instrukcji obsługi i konserwacji danego urządzenia w języku polskim, a nie manipulowanie informacją, tak jak to jest w tym przypadku.

Oprócz wytkniętego komisji stwierdzenia braku przetłumaczenia instrukcji podgrzewacza kawy, Sezam Instal nie wspomina, że nie dostarczył także schematów elektrycznych sterowania elementami układów wykonawczych zabudowy pojazdu i nie przetłumaczył specjalistycznego, opisanego techniczną terminologią w języku niemieckim, wykazu części zamiennych wraz z uszczegółowiającymi rysunkami, który liczy ponad 190 stron, co jest niezbędne do codziennej eksploatacji i użytkowania samochodu. Obecnie tłumaczenie na koszt Sezam Instal zleciliśmy tłumaczowi.

Sporządzona bezstronnie, przez niezależnego biegłego sądowego, opinia uzasadnia prawidłowość działań ZWiK ponieważ biegły wykazał liczne zaniedbania wykonawcy:

• potwierdził, że pojazd zamiast wymalowania został oklejony folią, a ponadto zwrócił uwagę, że: zaczyna się ona odklejać, jest krzywo i nieestetycznie docięta. Zauważył liczne niedociągnięcia w postaci łat i nałożenia na siebie kilku warstw folii co, jak stwierdził, nie gwarantuje zachowania trwałości;
• dokonując, specjalistycznym przyrządem, pomiarów grubości lakieru wykazał, że pojazd nie został pomalowany wymaganymi 5 warstwami lakieru;
• dostrzegł miejscowe wady takie jak: niedomalowane elementy i odpryski lakieru, już pokryte rdzą;
•  zauważył, że wielkość wykonanego modułu socjalnego zamontowanego w kabinie kierowcy utrudnia kierowanie samochodem, ponieważ uniemożliwia odsunięcie fotela, zarówno kierowcy jak i pasażera, w pełnym zakresie regulacji fabrycznych;
• zmierzył zasięg, długość i średnicę węża ciśnieniowego i ich wyniki nie potwierdzają zgodności z dokumentacją przetargową.

Po odstąpieniu od usuwania wad przez Sezam Instal, przedstawieniu jego stanowiska w sprawie dostawy pojazdu specjalistycznego naszej Spółce oraz sporządzeniu opinii przez biegłego sądowego, zgodnie z obowiązującym prawem oraz zawartą umową, w dniu 27.02.2015 r. ZWiK ogłosił kolejne postępowanie przetargowe. Celem jego jest wyłonienie innego wykonawcy, który określi wartość prac koniecznych do usunięcia wad oraz po podpisaniu umowy przystąpi do ich wykonania.

W związku z przerwanym szkoleniem pracowników również podjęto stosowne kroki tak, aby zabezpieczyć Spółkę przed dodatkowymi kosztami.

Reasumując, Spółka nie uchyla się od obowiązku zapłaty za pojazd, jednakże płacąc na żądanie Sezam Instal pełną kwotę i usuwając wady we własnym zakresie, płaciłby dwa razy za to samo.

Ponadto, co wyjaśniliśmy powyżej, prawo do wystawienia faktury przez wykonawcę następuje po podpisaniu protokołu bez wad i usterek. Faktura, na którą powołuje się Sezam Instal jest wystawiona niezgodne z zawartą umową.

Obecna sytuacja nie należy do najbardziej komfortowych i to zarówno ze względu na wady pojazdu, jak i próby podważenia zasadności naszych decyzji oraz nadszarpnięcia wizerunku Spółki. Z całą pewnością, natomiast nie stanowi żadnego zagrożenia dla jej funkcjonowania, ani też dla portfeli mieszkańców Oławy.

Zgodnie z art. 481 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może żądać zapłaty odsetek, w przypadku opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Taki przypadek nie zachodzi pomiędzy ZWiK i Sezam Instal, ponieważ nie można mówić o opóźnieniu w świadczeniu czegoś co zostało nieprawidłowo wskazane (w naszym przypadku od faktury wystawionej niezgodnie z umową). Spółka jest w doskonałej kondycji finansowej i zawsze dokonuje płatności zgodnie z terminem płatności. Nie ma tutaj żadnego zagrożenia nieterminowości. Niezbędne środki są zgromadzone na odpowiednim rachunku i po wypełnieniu zobowiązań umownych przez wykonawcę, zostaną mu przekazane.

Naszym zadaniem już wkrótce pojazd rozpocznie prace przy czyszczeniu sieci i usuwaniu zatorów w kanalizacji. Po wyłonieniu wykonawcy mającego usunąć wady poinformujemy Sezam Instal o wartości prac jak i kolejnych krokach. Naturalnie, to nie jedyny scenariusz, który rozważamy. Po uwagę bierzemy również inne, które w zależności od stanowiska wykonawcy zostaną wdrożone w życie.

Więcej o kontrakcie tutaj.